6 Şubat 2023 Depremi

Ülkemizde 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremler birçok uzman tarafından yüzyılın
en yıkıcı ve en fazla can kaybının yaşandığı karasal ‘‘ikili’’ depremleri olarak nitelendiriliyor.
Depremlerin gerçekleştiği andan itibaren tüm kalbimiz, aklımız, dualarımız ve
bedenimizle tüm Türkiye tek yürek olarak depremden etkilenen bölgelerdeydik… Ülke
olarak bütün kamu kurum ve kuruluşları, özel sektör, sivil toplum kuruluşları, yurt
içi ve yurt dışından gelen arama ve kurtarma ekipleri ve gönüllüler ile birlikte tüm
imkânlarımızla depremden etkilenen vatandaşlarımız için seferber olduk. Umutla
bekledik, birçok mucize kurtuluşa şahit olduk ama her birimizi derinden yaralayan
kayıplarımız da oldu maalesef. Depremlerde hayatını kaybeden tüm vatandaşlarımızı bir
kez daha rahmetle anıyor, yaralılarımıza acil şifalar diliyoruz.
Bu yazımızda 6 Şubat 2023 depremleri özelinde ayrıca, genel olarak deprem kuşakları,
ülkemizdeki önemli fay hatları ve dünya genelinde ender görülen ikili depremler hakkında bazı
önemli bilgileri derleyerek ele almaya çalıştık.

6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremleri

Afet ve Acil Durum Başkanlığı (AFAD) verilerine göre, 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde saat 04.17’de aletsel büyüklüğü (Mw) 7,7 olarak kaydedilen yıkıcı bir deprem meydana geldi.

Aynı gün, bu depremden yaklaşık 9 saat sonra, Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesinde saat 13.24’te, 7,6 büyüklüğünde ikinci bir yıkıcı deprem daha oldu.
Meydana gelen bu yıkıcı depremler dünya genelinde ender görülen ikili depremlerdendi. Depremler çok geniş bir alanda, (Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman, Gaziantep, Malatya, Kilis, Diyarbakır, Adana, Osmaniye, Elazığ ve Şanlıurfa’da) çok şiddetli hissedilerek, on binlerce can kaybına, yüz binlerce kişinin yaralanmasına ve binlerce binanın yıkılmasına ya da kullanılamayacak kadar hasar görmesine neden oldu.

Depremlerin hemen ardından ilk birkaç gün içinde meydana gelen binlerce artçı depremin çoğunun aletsel büyüklüğü 4,0 ile 6,6 arasındaydı. AFAD verileri dikkate alınarak hazırlanan Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü’nün (MTA) deprem raporunda ilk depremin koordinatının 37,288 K – 37,043 D; odak derinliğinin 8,6 km; ikinci depremin koordinatının 38,089 K – 37,239 D; odak derinliğinin ise 7,0 km olduğu belirtiliyor. Aynı raporda, ilk depremin merkez üssünün, Kahramanmaraş’ın yaklaşık 30 km güneyinde, Doğu Anadolu Fay Hattı’nın ana kolu üzerinde 82 km uzunluğundaki Pazarcık segmentinde; ikinci depremin merkez üssünün ise Kahramanmaraş’ın yaklaşık 50 km kuzeyine rastlayan bir alanda, Doğu Anadolu Fay Hattı’nın kuzey kolu üzerinde 85 km uzunluğundaki Çardak fay segmentinde olduğu açıklanıyor.

Uzmanlar tarafından her iki depremin de sol yanal doğrultu atımlı bir fay hareketi ile kuzeydoğugüneybatı ya da tam tersi doğrultuda oluştuğu saptandı. Doğrultu atımlı faylar, yeryüzünde 90 dereceye yakın dik bir konumda olan ve yerin içine doğru hafifçe eğimlenen faylardır. Bu faylar boyunca hareket sadece yatay olarak gerçekleşir. Depremin büyüklüğü depremin kaynağında açığa çıkan enerjinin bir ölçüsüyken, depremin şiddeti depremin yeryüzünün belirli bir noktasında sebep olduğu sallanmanın gücünü ifade eder. 1935 yılında California Teknoloji
Enstitüsünde çalışan Charles Francis Richter ve Beno Gutenberg tarafından geliştirilen Richter ölçeği depremlerin aletsel büyüklüğünü hesaplamak için kullanılır. Büyüklük hesaplama formülü 10 tabanlı bir logaritma içerdiği için depremin büyüklüğünün Richter ölçeğine göre 1 birim artması gerçek büyüklüğünün 10 katına çıkması anlamına gelir. Richter ölçeğine göre
7,7 büyüklüğündeki 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depreminin gerçek büyüklüğü 7,4 büyüklüğündeki 17 Ağustos 1999 Gölcük depreminin
yaklaşık 2 katıydı.